دستورالعمل‌های تحلیل و طراحی ساختمان

پیشگفتار مترجم

تخریب پیشرونده به طور کلی به وضعیتی گفته میشود که در آن انهدام یا از بین رفتن ظرفیت باربری یک یا چند عضو سازهای به تخریب اعضای مجاور می‌انجامد. این گسترش خرابی حتی میتواند تا مرحله انهدام کامل سازه نیز پیش رود. چنین تخریبی معمولا با آسیب اولیه‌ای که متوجه سازه شده، نامتناسب بوده و آسیب‌های جانی و مالی وارده را چندین برابر افزایش میدهد.

خوشبختانه در کشور ما این مهم، در قالب مبحث بیست و یکم مقررات ملّی ساختمان “پدافند غیرعامل” گنجانده شده است. چون آنچه مقررات ملّی ساختمان را از مدارک فنی دیگر متمایز میسازد، الزامی بودن آن در کشور است.

پدافند غیرعامل، مجموعه‌ای از اقدامات غیرمسلحان‌های است که به کارگیری آنها، موجب افزایش بازدارندگی، کاهش آسیب پذیری، ارتقاء پایداری ملی، تداوم فعالیت‌های ضروری و تسهیل مدیریت بحران در برابر تهدیدها و اقدام‌های نظامی دشمن می‌گردد.

در واقع مبحث بیست و یکم مقررات ملّی ساختمان مکمل پدافند عامل (دفاع مسلحانه) می‌باشد تا شهری ایمن در برابر تهدیدهای غیر طبیعی (انفجار، حمالت نظامی، خرابکارانه و امنیتی) که از طریق دشمن در حوزه ساختمان، تأسیسات و محوطه اماکن ایجاد میگردد، داشته باشیم. البته این مبحث در ویرایش دوم خود صرفاً به تهدیدهای انسان ساز عمدی سخت که اکثراً از طریق انفجار در هوای آزاد یا انفجار سطحی در در حوزه ساختمان، تأسیسات و محوطه اماکن ایجاد میگردد، پرداخته است.

همانطور که میدانید نیروهای ناشی از انفجار به صورت فشارهای شدیدی به ناحیه محدودی از جبهه مقابل انفجار وارد میشود و به اعضای دورتر فشار کمتری اعمال میگردد که این باعث شده روال جاری برای طراحی سازه در مقابل انفجار، طراحی در مقابل تخریب موضعی عناصر موجود در جبهه مقابل موج انفجار (پوسته ساختمان) طبق روش‌های ارائه شده در مبحث21 باشد. اما نکته مهم این است که در صورت عدم تحقق روش مذکور، روش دیگر پذیرش تخریب‌های موضعی و اندیشیدن تدبیری برای جلوگیری از گسترش این تخریبها به بخش‌های دیگر سازه از طریق (طراحی در مقابل تخریب پیشرونده) است.