مروری بر ویژگی‌های تفاسیر قرآن

مقدمه

قرآن بعنوان آخرین کتاب آسمانی از طرف خداوند احدیت به آخرین پیامبر الهی بعنوان سند زنده و بعنوان معجزه جاویدان نازل گردیده است و از این معجزه الهی هزار و چهارصد و سی و پنج سال می گذرد و هر روز بر طراوت و تازگی آن افزوده شده و چیزهای جدیدی از آن برای بشر روشن و کشف و آشکار می گردد، بطوریکه بشر هرگز بدیهیات را نمی تواند انکار نماید، چه مؤمن به آیات الهی باشد و یا نباشد و هرچه هست در قرآن از جزئی و کلی و از حق و باطل و از نور و ظلمت وجود دارد که همه بیانگر به حق بودن آن را روشن و مبرهن می سازد. قرآن هرگز نه مورد عجم را می گوید و نه مورد عرب را، قرآن کتابی است که کلی گویی را در پیش گرفته و هرگز دنبال جزء گویی نمی گردد و گفتارش بر اساس منطق و عقل بوده و از هوی و هوس بدور می باشد. در قرآن الگو بودن را برای همه آحاد بشر ترسیم نموده است. هرگز توجه به یکی آن دیگر را منظور ننموده است و قرآن پیش حق بود و از پیروان حق بصورت سرسختانه دفاع و حمایت نموده است. هرگز مظلومیت مظلوم را به وادی فراموشی نسپرده است و همیشه طرفدار حق و حقیقت بوده و خواهد بود. این کتاب آسمانی روز بروز ابهامات را کشف و روشن می سازد و تفسیر معنایش همین است که می فرماید: وَ لا یَأْتُونَکَ بِمَثَلٍ إِلاَّ جِئْناکَ بِالْحَقِّ وَ أَحْسَنَ تَفْسیراً (سوره فرقان آیه ۳۳) – آنان هیچ مثلی برای تو نمی آورند مگر اینکه ما حق را برای تو می آوریم و تفسیری بهتر. قرآن در طول ۲۳ سال برای پیامبر اسلام به مقتضیات زمان نازل گشته و پایمبر اسلام با تمام وجود عمق و ژرف مفهوم و معنای آیات را درک و برای مردم رسانده است و مردم بر آن آیات بمثابه ایمان بر خدا و رسولش، ایمان آوردند و در عصر آن حضرت و بعد از آن تا جایی که توان و وسع اختیار داشتند از قرآن حمایت و به آن عامل و مباشر بوده اند و لحظه ای از عمل و شناخت به قرآن پشت پا نینداخته اند. در وصایای درر بار رسول خدا خیلی وصایا و سفارشات ملموس و ملحوظ است و آنچه زیاد بچشم می خورد و در خور توجه بیشتر است، دو چیز شاخص و ممتاز در وصیت های آن ابر مرد تاریخ به چشم می خورد: ۱) کتاب خدا، ۲) اهل بیت عصمت و طهارت که شناخت قرآن بعنوان کلام منزل خداوند حائز اهمیت است.

قال رسول الله (ص) : إِنِّی تَارِکٌ فِیکُمُ الثِّقْلَیْنِ کِتَابَ اللَّهِ وَ عِتْرَتِی و یا کتاب الله و سنتی، حتی مرجع در موقع اختلاف و گمراهی را قرآن معرفی می نماید: فَإِنْ تَنَازَعْتُمْ فِی شَیْءٍ فَرُدُّوهُ إِلَى اللَّهِ وَالرَّسُولِ (سوره نساء آیه ۵۹).