فردینان برونو در کتاب خود تاریخ زبان فرانسه،^[1] فصل­ هایی را به واژگان رایج اختصاص داده است. به­علاوه مجموعۀ انتشارات «من چه می­دانم؟»^[2] در گذشته ­های دور و نزدیک، نوشته ­هایی از اِتین برونه، آنری کوته، ژان دوبوا، لویی گیلبر، پی­یر گیرو، ژرژ ماتوره، آنری میتران، شارل مولر، برنارد کمادا، ژاکلین پیکوش، آلن ری، ژوزت ری دوبوو، موریس تورنیه، روبرلئون واگنر، پیتر وکسلر^[3] و برخی دیگر را دربارۀ زبان و بیان به چاپ رسانیده است. با این حال هنوز هیچ کتابی منحصراً به مقولۀ واژگان­شناسی نپرداخته است. نه این که این دانش، به بیان ژان دوبوا در سال 1962، در «آغاز راه رشد» قرار دارد. بلکه موضوع این است که در همۀ این نوشته­ها به واژگان پرداخته شده است بدون آن که ویژگی­های این حوزۀ تخصصی بیان شود و این کار سختی بوده است.

 از آن جا که توفیق یک شاخۀ تخصصی دانشگاهی در گرو دیده شدن آن است، شایسته ­بود که واژه­شناسی با روالی آشکارتر و منطقی­تر دنبال شود. روالی منطقی در این معنا که «واژه­شناسی، در کنار آثار تدوینی رایانه­ای، فرصتی فراهم کرده است برای آثار سامانمندی که در درون چهارچوب قوانین معینی به وجود آمده اند.»^[4] با این حال، بدون نادیده گرفتن سود این روشهای کاری، [باید بگوییم که] در این جا ما به مرزبندی­ای می­رسیم که شمار بسیاری از آثاری که صرفاً به واژه­شناسی پرداخته­اند بیرون از حوزۀ واژه­شناسی قرار می­گیرند. زمانی این آثار جایگاه واقعی خویش را بازمی­یابند که واژه­شناسی از بعد ریشه­شناسی جدا شده و مجموعۀ واژگانی^[5] را به «آثار سامانمندی که در درون چهارچوب قوانین معینی به­وجود آمده­اند» واگذار نماید و در کنار آن به موضوع واقعی­اش، واژگان رایج^[6] بپردازد یعنی به بررسی واژگان در کاربرد عملی­شان.

 این سخن بازتاب سخنان ژ. ماتوره^[7] است که در کتابش، روش واژه­شناسی (1953)، تشریح نمود. سخنانی که به­ویژه در کنار مواردی که ر. ل. واگنر^[8] (18: 1970) مسلم می­دانست، بیان شد یعنی «مجزا کردن حوزۀ پژوهش­های واژه­شناسی از سبک­شناسی، دستور زبان، منطق و معناشناسی» و تأیید «برتری واژگان رایج بر مجموعۀ واژگانی».

 در فصل نخست این کتاب، هدف نشان دادن این نکته است که چگونه باید «وضعیت واژه­شناسی» را با کمک کاربردش توضیح داد. بحث بر سر «زبان معیار» یا «سطوح زبان» نیست، منظور از کاربرد، همان رویکردی است که پیرس^[9] و ویتگنشتاین^[10] بدان معتقدند، یعنی «به دنبال مفهوم نباشید، کاربرد را دریابید» که شایسته است تمام پیامدهای زبانشناسانۀ این رویکرد را بپذیریم. در فصل­های بعدی واژه­شناسی از منظر ریخت­شناسی و معنا­شناسی واژگانی، که جنبه­های سامان­پذیر واژه را مورد بررسی قرار می­دهند، مطرح می­گردد. در این رویکرد جنبه­هایی که سامان­پذیر نیستند به حوزۀ صرفاً توصیفی فردی، اجتماعی، تاریخی و انسان­شناسی واگذار می­گردد. در پیوستگی همین جنبه­های سامان­پذیر و جنبه­هایی که سامان­پذیر نیستند «وضعیت واژه­شناسانۀ واژه» (فصل 2) پا می­گیرد. بایسته است که «توصیف واژه­شناسانۀ معنا» (فصل 3) با همان دید جامع کاربردی انجام یابد. فصل پایانی، بر پ تأکید دارد که چگونه باید به ساختار برهان توجه کرد. هدف از طرح «مسایل مربوط به روش» (فصل 4) اینست که فهمانده شود چگونه مطلبی در روند یک پژوهش آشکار می­شود و چگونه چیزی شکل می­گیرد که توصیف واژگان رایجِ حوزه­ای از کاربرد است. آلن ری (10: 1989) می­نویسد: «واژه­شناسی تلاشی افتخارآمیز است که ناشناس مانده است.» واژه­شناسی تا زمانی که نتواند پذیرای بخشی از منطق آموخته و دریافت شدۀ مورد توافق همگانی باشد، قادر نخواهد بود بر روی پای خویش بماند.